Andrej Babenko - Street art en performance
Dames en heren,
Het is altijd onze bedoeling geweest hier werk te brengen, zowel van bekende als minder bekende kunstenaars, maar iemand wiens werk ooit de kolommen van de New York Times haalde hebben wij hier voor het eerst. Het gebeurde een tiental jaar geleden, toen Andrej Babenko, pas afgestudeerd, affiches en brochures ontwierp voor de Vlaamse Opera in Antwerpen. Voor de opera Samson et Dalila van St.-Saëns was hij vertrokken van de wetenschap dat het verhaal zich afspeelt in het land van de Filistijnen, dat vandaag Gaza heet. Daarom bracht hij een beeld van stenen gooiende jongens uit de intifada. De stijl is die van graffiti en street art en verraadt het punkverleden van de kunstenaar.
Een werk uit die periode is hier te zien: het portret van Poetin. Het werd gebruikt voor de brochure en affiche van Tjaikovski’s opera Mazeppa. De techniek is die van het betere graffittiwerk, met spuitbus en sjabloon.
Toen Andrej Babenko in Antwerpen kunst ging studeren had hij al een bewogen jeugd achter de rug. In 1980 had hij als veertienjarige zijn geboorteplaats Bojarka in Oekraïne verlaten om in St.-Petersburg (toen nog Leningrad) de underground te vervoegen. Als punk raakte hij herhaaldelijk in conflict met de autoriteiten, zowel communistische als post-communistische, tot hij naar België vluchtte en hier politiek asiel vond.
Babenko behaalde het diploma van master in de beeldende kunst. Hij studeerde ook in Bristol, waar hij de grootmeester van de street art leerde kennen: Banksy. Na zijn werk voor de Antwerpse opera installeerde hij zich als onafhankelijk kunstenaar. Hij nam deel aan verscheidene performances in binnen- en buitenland, samen met Belgische en buitenlandse kunstenaars, zowel uit de beeldende kunstenaars als rockartiesten, zoals het Russische Pussy Riot als de Belgische Mauro Pawlowski.
De schilderijen van Andrej Babenko zijn overvolle composities in felle kleuren, vol beweging. De stijl is een op hol geslagen expressionisme. Heel even is er een verwijzing naar Chagall of Picasso. Er zijn portretten van machthebbers in verwerkt, erotische tot obscend elementen, herinneringen aan de sowjetpropaganda, maar ook verwijzingen naar een zachtere wereld , zoals lieve gezichten en bloemetjes. Het punkverleden blijft de inspiratie van de kunstenaar domineren, maar intussen lijdt hij een vreedzaam bestaan als vader van twee jonge kinderen.
De belangrijkste inspiratiebron, zowel naar vorm en inhoud, blijft de street art. Hij maakt gebruik van gemengde technieken, zowel grafische als picturale, van sjabloon en spuitbus, van collages maar ook van het traditionele olie op doek.
(Hier volgt een korte beschrijving van enkele werken, die niet vooraf op papier gezet werd:
Women are warm De schilder Babenko schildert een mooi, vrij traditioneel naakt, waarna de punk Babenko er met de spuitbus op los gaat.
Adam without Eva, de collage met snippers uit Art04.
Luc, met het citaat "Iemand als Tuymans hoeft maar éénmaal iets verpletterends te doen om dan twintig jaar met de steun van de overheid zorgeloos zijn ding te doen." (Gazet van Antwerpen).
De meeste van die schilderijen zijn op grote formaten, sommige muurbreed. De kunstenaar bracht noodgedwongen kleinere formaten mee naar Harelbeke.
Een aparte plaats in het oeuvre van Babenko zijn de portretten.
De eerste portretten waren bewerkte stencils.
De kunstenaars liet zich hierbij inspireren door de Oekraïense gewoonte om portretten op de graven van overledenen af te drukken. En van die portretten vind je in deze zaal een ruime keuze. Wij hadden het al over Poetin, die hier om een onduidelijke reden in de hoek belandde. Verder Marie Curie, Picasso, de Russische rockartiest Boris Grelorshikov, Mozart, Wittgenstein, Nietsche en de rockmuzikant Lee Renaldo.
Ik wil graag besluiten met nog een citaat, dit keer van Dirk de Wachter. Hij richt zich tot Babenko:
Je werk is als een performance, een happening, een Munchiaanse schreeuw, dat mij herinnert aan bepaalde gewaagde gedichten van Charles Bukowski.
